هر آنچه که باید در باره آنفولانزای خوکی بدانید
هر آنچه که باید در باره آنفولانزای خوکی بدانید
باشیوع آنفولانزا در کشور و از دست دادن ۳۶ نفر از هموطنانمان در استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان در اثر ابتلا به آنفولانزای H۱N۱ که به عنوان “آنفولانزای خوکی” شناخته میشود و اعلام “وضعیت زرد” و تعطیلی دو روزه مدارس استان کرمان بر آن شدیم تا راهنمایی برای روبهرویی با این بیماری را در اختیار ایرانسانی های عزیز قرار دهیم.
آنفولانزای فصلی
ویروس آنفولانزای فصلی، سه نوع دارد: A ,B ,C. آنفولانزای نوع A بر حسب آنتیژنهایی (Nیا H) که در سطح خود دارد به زیرگروههای مختلفی تقسیم میشود.
تا به حال پانزده زیرگونه H و ۹ زیرگونه N شناخته شده است. پرندگان آبی و خوک منشا حیوانی این ویروسها هستند که میتواند در انسان هم ایجاد بیماری کنند.
بسیاری از زیرگونههای نوظهور آنفولانزا معمولا از چین منشا میگیرند، جایی که زندگی انسان و طیور و خوک بسیار نزدیک و درآمیخته است.
آنفولانزای خوکی، نوعی آنفلوآنزای A است با زیرگونه H۱N۱ و همانطور که از اسم آن پیدا است، بیشتر در خوک دیده میشود اما به انسان هم سرایت میکند.
ویروس آنفولانزا میتواند جهش پیدا کند و آنتیژنهای سطحی خود را تغییر دهد، به همین دلیل انواع تازه ویروس میتوانند همهگیری پیدا کنند چون در مقابل آنها مصونیت وجود ندارد.
ویروس آنفولانزا در صد سال گذشته، چهار همهگیری جهانی داشته که همهگیری سال ۱۹۱۸ که به آنفولانزای اسپانیایی شهرت یافت، بیش از بیست میلیون نفر را در دنیا کشت.
در ایران هم در آن زمان آنفولانزا قربانیان بسیاری گرفت که تلفات آن را بین یک تا دو میلیون نفر تخمین زدند و همین سبب شد تا شمار قربانیان جنگ جهانی اول در ایران، ابعاد میلیونی پیدا کند.
البته در آن زمان به دلیل جنگ جهانی اول، قحطی، نبود خدمات بهداشتی و درمانی و شیوع بیماریهای دیگری آنفولانزا چنین تعدادی قربانی گرفت و انتظار نمیرود که اکنون چنین پدیدهای مشاهده شود.
اما آنفولانزای کنونی که به “آنفولانزای خوکی” معروف شده در سال ۲۰۰۹ ظاهر شد که در واقع گونه جدیدی از H۱N۱ بود که بر خلاف گونههای قبلی میتوانست افراد جوان را هم مبتلا کند.
این بیماری فصلی در آن سال همهگیری جهانی پیدا کرد و در ایران هم قربانی گرفت.
آنفولانزای خوکی نوعی آنفولانزای فصلی است که در فصلهای سرد سال شایع میشود. نام رسمی بیماری آنفولانزای A/H۱N۱pdm۰۹ است.
راه ابتلا از طریق ترشحات تنفسی، عطسه و سرفه یا انتقال ویروس با دست به بینی و یا چشم است.
آنفولانزای خوکی از نظر علائم و بیماریزایی شبیه دیگر انواع آنفولانزای فصلی است. هر چند علائم این بیماری میتوانند کمی از
دیگر موارد آنفولانزا شدیدتر باشند اما در اکثر قریب به اتفاق موارد خفیف هستند.
با اینکه تشخیص قطعی بیماری از روی علائم مقدور نیست اما به پزشکان توصیه می شود اگر تب بالای ۳۸ درجه به همراه دو یا بیشتر از دو علامت زیر مشاهده شد تشخیص آنفولانزای خوکی را در نظر بگیرند: سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، درد عضلات و مفاصل یا سردرد.
علائم دیگر عبارتند از ضعف، کاهش اشتها، اسهال و استفراغ، عفونت گوش میانی و بندرت تشنج.
علائم آنفولانزای خوکی:
تب بالای ۳۸ درجه به همراه دو یا بیشتر از علائم زیر:
سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، درد عضلات و مفاصل یا سردرد
علائم دیگر: ضعف، کاهش اشتها، اسهال و استفراغ، عفونت گوش میانی و بندرت تشنج
بیشتر این علائم ۳ تا پنج روز طول میکشند اما ضعف و خستگی ممکن است یک تا دو هفته ادامه داشته باشد.
از زمان شروع بیماری تا پنج روز، فرد مبتلا میتواند دیگران را مبتلا کند اما کودکان ممکن است تا دو هفته و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند تا چند هفته ویروس را منتقل کنند.
تخمین زده میشود در دنیا هر سال ۵ تا ۱۰ درصد بزرگسالان و ۲۰ تا ۳۰ درصد کودکان به آنفلوآنزا مبتلا می شوند و در افراد در معرض خطر (کودکان زیر پنج سال، سالمندان و مبتلایان به بیماریهای مزمن) ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
سالانه در دنیا ۳ تا ۵ میلیون نفر مبتلا به مورد آنفلوآنزا با موارد شدید میشوند که بین ۲۵۰ تا پانصد هزار مرگ به دنبال دارد.
آیا شیوع این بیماری نگران کننده است؟
به گفته دکتر محمود نبوی معاون مرکز بیماریهای واگیردار وزارت بهداشت حدود “۵ تا ۱۰ درصد” جامعه در فصل سرد دچار آنفلوآنزا میشوند، بنابراین “تعدادی از تلفات به دلیل آنفلوآنزا ناگریز است، ولی با این وجود تلفات نسبت به قدیم بسیار اندک شده است.”
او همچنین گفت که بیماری فعلی را بهتر است آنفولانزای فصلی نامید نه آنفولانزای خوکی.
به گفته دکتر نبوی:
آنفولانزای خوکی از اول غلط بوده است چرا که در سال ۲۰۰۹ که این آنفولانزا نامگذاری شد دارای ژنهای انسان و پرندهها نیز بود لذا بعد از حالت پاندمیک درآمد و به آنفولانزای فصلی تبدیل شد.
مقامات استان کرمان اعلام کردهاند کسانی که بعلت آنفولانزا فوت شدهاند “همگی” دچار بیماریهای زمینهای و مزمن بودهاند:
افرادی که مبتلا به این آنفولانزای فصلی در کرمان شدهاند اصولا دارای نقص و ضعف ایمنی بوده و به همین علت سبب فوت برخی از آنها شده است، بنابراین توصیه میکنیم افرادی که دچار نقص یا ضعف ایمنی هستند اول فصل سرما و پاییز واکسن بزنند تا در صورت ابتلا به آنفولانزا احتمال مرگ و میر در آنها کاهش یابد، چرا که عوارض ابتلا به آنفولانزا در این بیماران ده برابر افراد سالم است.
برای این بیماری واکسن وجود دارد و توصیه میشود افراد زیر حتما واکسن بزنند:
* زنان باردار
* کودکان شش ماهه تا پنج ساله
* سالمندان بالای ۶۵ سال
* مبتلایان به بیماریهای مزمن (قلبی، تنفسی، کلیوی، کبدی، دیابت،بیماریهای ضعیف کننده سیستم ایمنی مثل ایدز یا درمانهایی که سیستم ایمنی را ضعیف میکنند)
* کارکنان بهداشت و درمان
در موارد شدید داروهای ضدویروس برای درمان بیماری استفاده میشوند بنابراین هم برای بیماری و هم برای عوارض آن درمان وجود دارد.
افراد سالم و بدون بیماری مزمن یا زمینهای نباید نگران باشند و فقط کافیست موارد زیر را رعایت کنند:
دستهای خود را بارها در طول روز با صابون بشویند
جلوی ترشحات دهان و بینی را بخصوص هنگام عطسه و سرفه بگیرند
دست دادن، روبوسی و تماس نزدیک (گفتگوی رو در رو به مدت پانزده دقیقه در فاصله یک دست با طرف مقابل) را به حداقل برسانند
از حضور بیمورد و طولانی در اماکن سربسته و پرجمعیت خودداری کنند
در صورت ابتلا، بجز مراجعه به پزشک (که ممکن است داروی ضدویروس تجویز کند)، استراحت در منزل، نوشیدن مایعات گرم، استامینوفن بعنوان مسکن و تببر و پرهیز از تماس با دیگران معمولا کافیست.