عاشق «فامیل دور» هستی؟؟
«محمد لقمانیان» عروسک گردان جوان «فامیل دور» میگوید این عروسک آنقدر برایش واقعیت پیدا کرده که شبها خوابش را میبیند! لقمانیان از ابتدای پروسه طراحی فامیل دور، در جریان جزئیات خلق و اجرای آن بوده و میتواند از رازهای محبوبیت آن رمزگشایی کند.او که این روزها مشغول عروسک گردانی در پروژه «شهر موشها 2» است، جور «بهادر مالکی» صداپیشه فامیل دور ا هم – که فروتنانه تن به مصاحبه نمی دهد – میکشد و برای ما از جزئیات شخصیت پردازی این عروسک دوست داشتن یمی گوید.
به نظرتان چرا «فامیل دور» اینقدر محبوب شده؟
- فامیل دور به یک برنامه عروسکی استاندارد آمد که خودش برند است و همه دوستش دارند. هر عروسکی که به «کلاه قرمزی» بیاید، معروف میشود چون برنامه خاصی است. از طرفی کارگردانها و آرتیستهای برنامه هم آقایان جبلی و طهماسب هستند و فایمل دور زیر سایه اسم این دو بزرگوار خلق و بزرگ شده. این دو نفر از نظر اخلاق، منش، حرفهای بودن و تجربه آدمهای دوست داشتنی هستند و همیشه از آنها چیزی یاد میگیریم. این آدمها هر کاری میکنند زود برجسته میشود. نکته دوم همین کار تیمی است. آقای طهماسب کارگردانی است که میداند چطوری شخصیتی را خلق کند و چه راهی را جلوی بازیگرها و بازیگردانهایش بگذارد و چه راهنماییهایی کند.
آقای طهماسب برای شخصیت پردازی فامیل دور چه ملاحظاتی داشت؟
- میخواستندت شخصیت باشد، نه اینکه تیپ و تکراری از کار دربیاید؛ یعنی وقتی عروسکی را نشان میدهند که کچل است و سبیل دارد، صدای پیرمرد یا کلیشهای از آدمهای دیگر را روی آن نگذارند. آقای طهماسب معتقد است میتوانیم مان به ازای تک تک افراد جامعه، شخصیتهای جداگانه خلق کنیم. یعنی به شخصیتهای تکراری بسنده نمی کنند. پس نکته دوم هم هوشیاری کارگردان است. حالا مرحله بعدی میشود ملاحظات آن آدمهایی که به آن عروسک جان میدهند در دنیا معمولا یک نفر هم صدای عروسک را میگوید. هم عروسک را خودش میگرداند ولی در ایران معمولا صدا را جدا میگیرند و عروسک گردان جداست. البته کارهای دیگر متن دارد و این کار اکثرا بداهه است. آقای طهماسب تم مشخصی برای موضوع هر قسمت در ذهن دارد که از قبل هم میداند چیست. کسانی که در این نوع کارها بداهه پردازی میکنند، بهتر اس باهوش باشند. مثل بهادر مالکی. آقای طهماسب معمولا راه را به ما نشان میدهدو ما هم متناسب با آن ایده پردازی و اجرا میکنیم.
اصلا ایده خلق فامیل دور از کجا و از طرف چه کسی شکل گرفت؟
- اول از توی ذهن آقای طهماسب تراوش کرده بود و بعد به دستهای خانم محبوب رسید. آقای طهماسب پله پله و بدون شتاب به عروسک ساز سفارش میدهند. مثلا به خانم محبوب میگویند آدمی میخواهند که سنش کمی بالا باشد و حالت دربان داشته باشد. حالا خانم محبوب هم با توجه به این سن و تیپ، متناسب با دست و قیچی خودش آن کاراکتر را خلق کرد. فامیل دور موقعی که به وجود آمد، من و بهادر اصلا نمی دانستیم قرار است صداپیشه و عروسک گردان آن باشیم. چون قبلش حتی آقای جبلی هم روی آن صدا گفتند. آقای طهماسب این فرصت را داد که همه یک صدا روی آن بگویند که در نهایت صدای بهادر مالکی انتخاب شد.
در مرحله بعدی چه اتفاقی برای آن افتاد؟
- بعد صداپیشه و عروسک گردان به روح و جسم آن دمیدهاند. در مجموع از ایده تا اجرای فامیل دور یک تیم حرفهای پشت آن بودهاند و با تمرین به وجود آمده برای آقای طهماسب، حال خوب مردم مهم است. ایشان همیشه دقیقا همین را میگویندکه ما میخواهیم حال مردم را خوب کنیم؛ هم باید حال خودمان خوب باشد، هم حال مردم به خاطر همین از یک ماه قبل شرایطی را برای رسیدن به این هدف ایجاد میکنند. معمولا 30-20 روز فقط تمرین میدهند. تمرین میکنیم که حال همه مان خوب باشد، همسطح باشیم، همه لذت ببریم و عوامل گروه و عروسک گردانها با همدیگر هماهنگ شویم. مجموعه «کلاه قرمزی» (برخلاف اکثر کارهای تلویزیونی) برای آقای طهماسب کاری نیست که فقط بخواهند کاری کنند و برای آن پولی بگیرند. همیشه قلبی کار میکنند ودنبال جنبه هنری و مردمی کار هستند، نه پول آن. از دل این فضا، چنین کاراکتری درمی آید به خاطر همیه تکیه کلامها و حرکت فامیل دور چشم مردم را میگیرد. وقتی چنین کاراکتری خلق شود، مسلما معروف میشود.کاراکترهایی مثل باب اسفنجی، مرد عنکبوتی و… هم حتما اولش ایده پردازی و تمرین داشتهاند وسعی کردهاند تا کارشان کلیشه نشود و به این سطح برسند.
فامیل دور چه ویژگیهایی دارد که این قدر برای مردم جذاب است؟ مثلا یکی از ویژگیهایش این است که ما تا به حال عروسک بزرگسال کمتر داشته ایم.
- فامیل دور در واقع یک عروسک بزرگسال است که بچه گانه رفتار میکندت. همه مردم از آدمهای مسنی که مثل بچه رفتار میکنند، خنده شان میگیرد و برایشان دوست داشتنی هستند. همه ما در فامیل و خانواده مان چنین آدمهایی را حتما دیده ایم؛ عمو، پدر بزرگ یا پدری که باعث شده همیشه حالمان خوب شود و یک خرده بهش بخندیم و هوایش را داشته باشیم. این کاراکتر هم همین جوری است. یعنی آدم بزرگسال است که میخواهد جلوی بچهها کم نیاورد ولی به شدت چگانه فکر و با بچهها کم نیاورد ولی به شدت بچگانه فکر و با بچهها عین خودشان رفتار میکند. آنقدر روی فامیل دور کار کردهاند که اگر بگویند شعر بخوان، دقیقا میداند چه شعری بخواند. حرکتها و ضب المثل مخصوص خودش را دارد. حتی اگر اسم غذا بیاید، غذای مخصوص خودش را دارد. ما به دستور آقای طهماسب برای همه شخصیتهایمان یک شناسنامه مفصل درمی آوریم. مثلا اگر از فامیل دور بپرسید چه گلی را دوست دارد سریع میگوید گل یاس امین الدوله! دقیقا میداند میداند چه غذایی را دوست دارد و از چه واژههایی خوشش میآید. همه عروسکها این شناسنامه مکتوب را دارند. به محض اینکه اشاره شود، هر عروسک دوست داشتنیهای خودش را میگوید. یعنی هر کاراکتر شناسنامه دار است چون هویت و یک شخصیت مستقل دارد، به چشم میآید و بامزه است. مردم هم کاراکترهای بامزه و خنده دار را دوست دارند. فامیل دور رفتارهای بچگانهای دارد که دوستش دارند و حرفهایی درباره دور و دوردست و… میزند که یک خرده احمقانه به نظر میرسد ولی فلسفه عمیقی توش هست، همه اینها جذابش کرده.
از کجا میفهمید که فلان دیالوگ و فلان حرکت مال فامیل دور است و خارج از چارچوب شخصیتش نیست؟
- با گذشت زمان، حرکتهایی درمی آید که میبینیم جواب میدهد و آنهار ا فیکس میکنیم. مثلا در سال اول اصلا از عروسک گردانی فامیل دور راضی نبودم. الان که فیلمهایش را میبینم، واقعا خجالت میکشم. بعضی وقتها شل است و حرکتی ندارد. یک جورهایی انگار شخصیتش پخته نشده اما سال دوم و سوم به بعد متناسب با شخصیت آن، دیالوگها و حرکتهایی در تمرینها به وجود آمد. ما در طول تمرینها همه جور افعالی را تمرین میکنیم. همه عروسکها از کلاه قرمزی و فامیل دور تا «گابی» و «جیگر» فعلهای نمایشی مثل ترس را تمرین میکنند. همه عروسکها باید متناسب با سن خودشان و چند جور بترسند. بعد آقای طهماسب رتوش میکند و ایراد میگیرد و میگوید این کنش و واکنش متناسب با سن و شخصیت تو هست یا نیست. مدام روتوش میکند تا اینکه قوتی اسم ترس میآید، منِ فامیل دور با توجه به تمرینی که کرده ام، میدانم الان باید چه جوری بترسم و ذوق کنم و سر کدام دیالوگ باید چه رفتاری از خودم نشان بدهم. همه اینها براساس همان تمرین هاست. وقتی دوستان میآیند میگویند من مرده آن حرکت و دیالوگ فامیل دور هستم، توی ذهنمان میسپاریمخ و میگوییم پس این جواب داده و نگهش میداریم و چیزهای دیگری را رتوش میکنیم.
از ویژگیهای فامیل دور کدامشان ایرانی است؟
- اینکه بعد از هر دیالوگی میخواهد یک شعر بخواند، عادت اکثر مردم ایران است که دوست دارند شعر بخوانند. حرفهایی هم که میزند ایرانی است. فامیل دور با چیزهای بیگانه هم بیگانه است، به طور مثال فرهنگهای مثل فرهنگ موبایل را نمی داند. انگار از قشر آدم قدیمی هاست. مثلا با در اتوماتیک اصلا مشکل دارد. ظاهرا شکل سنتی همه چیز را دوست دارد. صداپیشه هم روی ایرانی بودن آن خیلی تاثیر گذاشته است.
آقای مالکی و شما چه ویژگیهایی از خودتان را به فامیل دور اضافه کرده اید؟
- همه عروسک ها، جدا از اینکه کارگردان و عروسک ساز آن را از ابتدا خلق کرده اند، اکثرا زیر سایه صداپیشه شان شکل گرفتهاند. مثل فامیل دور که زیر سایه بهادر مالکی شکل گرفته. آقای طهماسبی چند نفر را برای فامیل دور تست زدند ولی زیاد به دلشان ننشست. گفت احساس میکنم باید بیشتر کار کنیم تا اینکه بهادر مالکی آمد. آن روزهای اول که ما تست میکردیم، بهادر به خاطر کمر درد سر تمرین نمی آمد. بعد که آمد، امیر سلطان احمدی گفت بهادر مالکی یکسری تکیه کلام دارد که میتواند ما به ازای بیرونی فامیل دور باشد؛ مثلا وقتی چیزی میگوید از بقیه میخواهد که ادایش را دربیاورند و بعد میپرسد: «من چجوری ام؟»وقتی در لحظه میخندد، به بقیه میگوید من الان چه جوری میخندم؟ بقیه حتما باید ادایش را دربیاورند. با بهادر که اتود زدیم، آقای طهماسب کلی خندیدند. به هر حال فامیل دور کاراکتری است که به جای اینکه ادای مردم را دربیاورد، از مردم میخواهد که ادای خودش را دربیاورند و خودش به خودش میخندد. به مردم نمی خندد. این حس خوبی در مردم ایجاد میکند. یک ویژگی مشترک دیگر هم این است که بهادر میگوید من در زندگی ام با «در» مشکل دارم. واقعا هم همینطوری است اما خیلیها باورشان نمی شود! خودش هم شعرهای حافظ را حفظ کرده است و میخواند یعنی بیشتر این حرف زدنهای بهادر، در فامیل دور وجود دارد. صدا هم صدای خودش است و اصلا صداسازی نمی کند، فامیل دور بزرگسالی است که دل مهربانی دارد و مثل بچهها پاک و ساده است و بهادر دقیقا اینجوری است، بیشتر خصوصیات او در فامیل دور هست. من هم توانسته ام متناسب با این اداها، عروسک را جان و حرکت بدهم. واقعا اعتراف میکنم که بیشتر شخصیت پردازی فامیل دور، مدیون بهادر است؛ به خاطر طنز شیرینی که دارد. خود بهادر وقتی صحبت میکند، آنقدر شیرین حرف میزند که واقعا از هر صحبتش لبخند به لب تان مینشیند.
آشنایی بیشتر با زیباتنی ها
پاسخ به رایج ترین سوالات کاربران
اطلاعیه مدیریت سایت