مدت زمان هضم و جذب هر ماده غذايي در بدن ما با توجه به خوراكي هاي مختلفي كه مي خوريم، متفاوت است، اما معمولا، 24 تا 72 ساعت زمان مي برد تا تمام غذاي خورده شده در يك فرد بزرگسال هضم و جذب شود.
غذايي كه مي خوريد، 6 تا 8 ساعت بعداز طريق سيستم بلع، به معده مي رسد و از آنجا روانه روده كوچك مي شود. سپس، از روده كوچك به روده بزرگ يا همان كولون مي رود تا عمل جذب آب و هضم غذا انجام و نهايتا مواد اضافي دفع شود. با «پوستر» اين هفته «سلامت» همراه شويد تا ببينيد هريك از گروه هاي غذايي براي هضم به چه مدت زماني نياز دارند.
¤ مواد نشاسته اي 3 تا 4 ساعت
يكي از مهم ترين منابع تامين گلوكز و انرژي بدن، مواد نشاسته اي مانند ذرت يا سيب زميني هستند. حدود 3 تا 4 ساعت طول مي كشد تا مواد نشاسته اي در بدن هضم شوند و اين زمان، زمان نسبتا كوتاه و مناسبي براي هضم آنها محسوب مي شود.
¤ فيبر 12 ساعت
بدن ما تا وقتي به فيبر موجود در موادغذايي نياز داشته باشد، تركيبات آنها را نمي شكند و هضمشان نمي كند. خوراكي هايي مانند هويج، حبوبات و جوي دوسر به وفور فيبر دارند و ميوه ها هم منابع خوبي براي دريافت فيبر هستند. فيبر موجود در خوراكي ها به بهبود كاركرد روده و شكم كمك مي كند و جلوي ابتلا به يبوست را مي گيرد. بنابراين، بدن به اين ماده مغذي اجازه مي دهد تا كارش را به خوبي انجام دهد و بعداز حدود 12ساعت، شروع به هضم آن مي كند.
¤ پروتئين ها 1 تا 3 روز
نيمي از پروتئيني كه ما در طول يك روز مي خوريم، صرف ساختن يا بازسازي سلول هاي بدنمان مي شود، انواع گوشت، قارچ، تخم مرغ و سويا از جمله منابع پروتئيني هستند. شايد بد نباشد بدانيد كه 97 درصد از گوشت قرمزي كه مي خوريم، به راحتي در بدن هضم مي شود و مدت زمان زيادي هم در معده باقي مي ماند؛ يعني وقتي ما يك وعده گوشت قرمز مي خوريم، چون اين ماده غذايي مدت طولاني تري نسبت به منابع فيبر در معده مان باقي مي ماند، ديرتر احساس گرسنگي مي كنيم. بنابراين تعجب نكنيد اگر مي گوييم حدود 1 تا 3 روز طول مي كشد تا مواد پروتئيني در بدنمان هضم شوند!
¤ شير و لبنيات 5 تا 6 ساعت
اين گروه از موادغذايي جزو مهم ترين منابع دريافت كلسيم و ويتامين D در بدن هستند. مدت زماني كه طول مي كشد لبنيات در بدن هضم شوند، به سن، جنس و وزن فرد مصرف كننده و حتي نوع كم چرب يا پرچرب لبنيات، بستگي دارد. اما به طوركلي، حدود 5 تا 6 ساعت طول مي كشد تا شير و لبنيات در بدن هضم شوند.
¤ چربي ها 15 ساعت
اگر مصرف چربي روزانه مان را به چربي هاي خوب مانند ماهي هاي چرب، انواع مغزها، روغن زيتون يا روغن كانولا و مانند اينها محدود كنيم، مي توانيم به بهبود وضع سيستم ايمني بدن و بالا رفتن انرژي روزانه مان اميدوار باشيم. چربي ها از موادغذايي اي هستند كه هضم شان در بدن به زماني نسبتا طولاني نياز دارد. برخي از متخصصان معتقدند به دليل اينكه چربي ها براي انجام فعاليت هاي فكري و جسمي روزانه مصرف مي شوند، نزديك به 15ساعت طول مي كشد تا در بدن هضم شوند.
¤ ميوه ها و سبزي ها كمتر از 12ساعت
از خواص انواع ميو ه ها و سبزيجات، هرچه بگوييم، كم گفته ايم! اين گروه از خوراكي ها سرشار از آنتي اكسيدان و ويتامين هستند و مصرف منظم روزانه آنها مي تواند از ابتلا به سرطان و برخي بيماري ها، پيشگيري كند. مدت زماني كه طول مي كشد تا يك ميوه يا سبزي در بدن هضم شود، با توجه به نوع آن ميوه و سبزي بسيار متفاوت است اما معمولا كمتر از 12 ساعت طول مي كشد تا ميوه ها و سبزيجات در بدن هضم شوند.
هضم و جذب مواد غذايي به طور خودكار توسط دستگاه گوارش انجام مي شود و هر كدام مراحل خود را دارد. ابتدا قندهاي ساده و سپس قندهاي مركب و سپس پروتئين ها و از همه ديرتر چربي ها هضم ميشوند.
- براي سرخ كردن غذا معمولا از روغن زياد استفاده مي شود كه عوارض ناگواري دارد.
به هنگام سرخ كردن، درجه حرارت غذا بالاتر از حرارت جوش مي رسد و در چنين درجاتي بعضي مواد مغذي موجود در غذا به مقدار زيادي كاهش مي يابند؛ لذا سعي كنيد حتي الامكان از سرخ كردن غذا خودداري كنيد و در صورت تمايل زياد به مصرف مواد سرخ كرده به تفت دادن مختصر مواد غذايي با روغن خيلي كم بسنده كنيد. روغني كه براي تفت دادن استفاده مي شود، بايد از نوع روغن هاي مايع مخصوص سرخ كردن باشد.
درجات حرارت بالا، اثرات نامطلوبي بر هضم مواد غذايي بر جاي مي گذارد و هضم مواد خوراكي را مشكل تر مي كند. بنابراين غذاهاي سرخ شده هضم مشكل تري نسبت به ساير غذاهاي پخته دارند و هر چه مدت زمان سرخ كردن طولاني تر باشد، اثرات نامطلوب آن روي هضم غذا بيشتر خواهد بود. همچنين مصرف روغن زياد اثرات نامناسب و خطرناكي بر سلامت انسان دارد.
- يكي از عادات غلطي كه امروزه به علت ماشيني شدن زندگي و صنعتي شدن بسياري از كشورها، در بين جوامع مختلف رايج است، تند غذا خوردن و خوب نجويدن غذاست.
در زندگي ماشيني امروزي، به خصوص در شهرهاي بزرگ و پرجمعيت، به علت اشتغال و گرفتاري زياد، افراد زمان كافي به صرف غذا اختصاص نمي دهند و معمولا غذاي خود را با شتاب و عجله و در فرصتي محدود مصرف مي كنند. اين امر موجب مي شود كه آنان نتوانند غذا را با آرامش و به طور كامل بجوند و ميل كنند و اين مسئله چنانچه ادامه يابد، منجر به عادت تند غذا خوردن و خوب نجويدن غذا مي شود. شتاب زدگي به هنگام صرف غذا و خوب نجويدن آن، اشكالاتي براي سلامت انسان در بردارد.
قبل از شرح اشكالات فوق، بهتر است به نقش جويدن در هضم و جذب مواد غذايي اشاره اي داشته باشيم.
اولين مرحله هضم بعضي از مواد غذايي در دهان صورت مي گيرد كه اين امر به وسيله آنزيم پتيالين موجود در بزاق انجام مي شود. اين در صورتي است كه غذا به خوبي جويده و خرد شده باشد و نيز با بزاق دهان آغشته شده باشد.
- چنانچه غذا به خوبي جويده و خرد نشود و با آنزيم پتيالين موجود در بزاق آغشته نگردد، اولين مرحله هضم به خوبي انجام نشده، در نتيجه در هضم و جذب مواد غذايي اختلالاتي ايجاد مي شود كه مي تواند موجب سنگيني، احساس پري در دستگاه گوارش، دل درد و ناراحتي هاي گوارشي شود.
- خوردن زيره، مرزه، ماست، پياز، سركه سيب به هضم غذا كمك مي كند و نوشيدن مايعات به مقدار زياد همراه غذا موجب رقيق شدن شيره هاي گوارشي مي شود، در نتيجه شيره هاي گوارشي نمي توانند در هضم مواد غذايي اثر كامل داشته باشند كه نتيجه آن اختلال در هضم و جذب مواد غذايي و ايجاد نفخ و سنگيني در دستگاه گوارش است. پس بهتر است همراه غذا يا بلافاصله بعد از غذا به مقدار زياد آب مصرف نكنيم.
- سعي كنيد 6 مورد زير را بعد و قبل از غذا خوردن رعايت كنيد:
1-بعد از غذا سيگار نكشيد:
آزمايش ها نشان داده است كه كشيدن يك نخ سيگار بلافاصله بعد از غذا، مساوي است با كشيدن 10 نخ در ساير اوقات؛ در نتيجه به همين نسبت خطر ابتلا به سرطان را افزايش مي دهد.
2-بلافاصله بعد از غذا، ميوه نخوريد:
خوردن ميوه بلافاصله بعد از غذا باعث مي شود كه هوا داخل معده جمع شده و نفخ شديد ايجاد شود، بنابراين حداقل يك ساعت قبل از غذا و دو ساعت بعد از غذا ميوه بخوريد.
3-بلافاصله بعد از غذا چاي ننوشيد:
مقدار زيادي اسيد در برگ هاي چاي وجود دارد كه باعث محكم شدن تركيبات و پيوندهاي پروتئيني داخل غذا و در نتيجه سخت شدن هضم غذا مي شود. به عنوان مثال چاي داراي تركيباتي است كه جذب آهن را بسيار كم مي كند.
4-حمام نكنيد:
حمام كردن باعث افزايش جريان خون در دست ها، پاها و سطح بدن و كاهش جريان خون در اطراف معده مي شود، در نتيجه باعث اختلال در هضم غذا مي شود.
5-بعد از غذا پياده روي نكنيد:
در بين مردم شايع است كه پياده روي بعد از غذا، به هضم آن بسيار كمك مي كند، ولي اين درست نيست. پياده روي پس از غذا خوردن باعث مي شود كه دستگاه گوارش در جذب غذا ناتوان شود و مواد مغذي داخل غذا جذب بدن نشوند.
6-بلافاصله بعد از غذا نخوابيد:
در اين صورت عمل هضم غذا به درستي انجام نمي شود و باعث ايجاد عفونت روده و ناراحتي هاي گوارشي مي شود.
مراحل هضم مواد غذايي به شرح زير است:
گوارش غذا در دهان شروع مي شود به همين دليل غدا ضمن جويدن به تكه هاي بسيار كوچك تقسيم و با بزاق دهان مخلوط مي شود. بزاق توسط غدد موجود در دهان ترشح مي شود و حاوي موادي است كه به تجزيه غذا كمك مي كند. اين ماده آنزيم نام دارد. در طول دستگاه گوارش آنزيمهاي گوناگوني وجود دارد كه هر كدام بخش ويژه اي از غذا را خرد مي كنند. آنزيم موجود در بزاق، نشاسته موجود در سيب زميني، نان و شيريني را به قند ساده تبديل مي كند چنانچه يك تكه نان را بجويد پس از مدت كوتاهي براثر عمل آنزيم مزه شيريني احساس مي شود. پس از آنكه غذا جويده شد و با بزاق مخلوط گرديد، فرو برده مي شود بزاق به عنوان يك نرم كننده غذا براي گذشتن از لوله اي كه به معده منتهي مي شود نيز كمك مي كند. عمل بزاق در اين قسمت مانند روغن در موتور اتومبيل است كه به رواني حركت آن كمك مي كند. توسط عمل ماهيچه، غذا با فشار از لوله اي به نام مري پايين مي رود. و پس از گذشتن از انتهاي مري به معده مي رسد. معده يك كيسه عضلاني است كه شبيه يك مخلوط كننده سيمان عمل مي كند. در معده غذا با آنزيم هاي مختلف و اسيدي قوي مخلوط مي گردد. هضم پروتئين ها در معده شروع مي شود و غذا چند ساعت در معده مي ماند و سرانجام خارج مي شود و از يك لوله طولاني به نام روده عبور مي كند.
روده از دو قسمت اصلي تشكيل شده است روده كوچك و روده بزرگ. اين نامگذاري نه به علت بلندتر بودن يكي از آن دو است بلكه به دليل گشادتر بودن يكي از آنهاست. طول روده كوچك هفت متر است. سي سانتيمتر ابتداي اين لوله «دوازدهه» ناميده مي شود و در آنجا آنزيم هاي زيادي به غذا اضافه مي شود و گوارش به مقدار زيادي صورت مي گيرد. در اين نقطه غذا به يك مايع غليظ تبديل مي شود و حاوي مقادير زيادي قندهاي ساده است كه از هضم كربوهيدراتها به وجود آمده است و نيز داراي اسيدهاي آمينه است كه از تجزيه پروتئينها به وجود آمده است. گوارش در روده كوچك كامل مي شود. ديواره روده كوچك را مي توان با يك قطعه قالي با پرزهاي بلند مقايسه كرد. اين پرزها باعث افزايش سطح روده كوچك شده كه در نتيجه غذاي هضم شده مي تواند توسط رگ هاي خوني كوچك موجود در ديواره داخلي روده به خوبي جذب شود.
پس از آنكه مقدار زيادي از موادغذايي جذب گرديد مواد اضافي از روده بزرگ مي گذرد. اين قسمت از روده فقط يك متر و نيم طول دارد و همه آب از مواد زايد جذب مي شود و قسمت هاي غيرقابل استفاده و يا غيرقابل هضم غذا از بين روده بزرگ مي گذرد و توسط آخرين قسمت روده به نام «راست روده» از بدن خارج مي شود. اصطلاح درست اين مواد زايد، «مدفوع» است.
غذاهاي انرژي زا شامل چربي ها و كربوهيدرات ها، موقعي كه به روده كوچك مي رسند هضم مي شوند. آنها در آنجا جذب و وارد جريان خون شده و به وسيله آن به تمام نقاط بدن مي رسند. بعضي از قندها مي توانند بلافاصله براي تهيه انرژي به كار روند و قندهاي اضافي براي ذخيره شدن به كبد مي روند چربي هاي هضم شده اضافي نيز در زير پوست و اطراف دستگاه هايي مانند كليه و قلب ذخيره مي شوند.
فرآورده هاي گوارش براي تهيه انرژي و ساخت بافت ها توسط بدن مصرف مي شوند وقتي كه انرژي بوسيله غذا تأمين شد مواد اضافي و زايد از بدن خارج مي گردد. وقتي كه بدن قندها را مي سوزاند آب و دي اكسيدكربن ايجاد مي شود. دي اكسيدكربن به وسيله خون به ريه ها برده مي شود و آنجا با اكسيژن مبادله مي گردد. به نظر نمي رسد كه آب ماده اضافي باشد ولي اگر مقدار آن زياد باشد مي تواند نظام زندگي ما را برهم بزند. بسياري ديگر از مواد اضافي حاصله از هضم و يا سلول هاي فرسوده در خون- كه قسمت اعظم آن آب است- حل مي شود. خون، اين مواد غيرقابل استفاده را به كليه ها كه مانند صافي عمل مي كنند مي برد و در آنجاست كه مواد اضافي همراه آب جدا شده و به صورت ادرار از بدن خارج مي شود. بنابراين كليه ها كه مواداضافي، را دفع مي كنند، آخرين مرحله از انتقال انرژي در بدن ما است.
اگر مي خواهيد غذاي تان سريع هضم شود و معده تان نيز تقويت شود تخم گشنيز ميل كنيد.
تخم گشنيز هضم كننده غذا، تقويت كننده معده، كاهش دهنده قند خون و براي ترش كردن معده مفيد است.
گشنيز يكي از گياهاني است كه از ميوه و برگ آن استفاده مي شود و محرك، مدر، مسكن و خلط آور است.از ديگر خواص گشنيز مي توان به كاهش دهنده قند خون، بادشكن، تقويت معده، هضم كننده غذا، ضد تشنج، ضد كرم و ضداسپاسم اشاره كرد.
مي توان براي تهيه جوشانده گشنيز 2تا 3گرم تخم گشنيز را دم كرده و سه بار در روز مصرف كرد.
در ضمن تخم گشنيز براي درمان گاستريت و ضدترش كردن معده استفاده كرد. براي رفع اسهال و جلوگيري از دل پيچه و برطرف كردن تشنگي مفيد است.
تخم گشنيز خواب آور است، خارش هاي پوستي را از بين مي برد و براي سرطان پوست مي تواند شفابخش باشد و نشاط آور است.
Keyhannews.ir
آشنایی بیشتر با زیباتنی ها
پاسخ به رایج ترین سوالات کاربران
اطلاعیه مدیریت سایت
پاسخ با نقل قول
