نقش تغذيه در سلامت روان و جسم

نقش تغذيه در سلامت روان و جسم
اعمال برخی تغييرات در رژیم غذایی طی پنجاه سال گذشه نقش مهمی در افزایش بيماریهای روانی داشته است روشی که در حال حاضر برای توليد غذاها به کار می رود تعادل مواد مغذی مهم مورد مصرف را به هم زده است .گرایش مردم به مصرف غذاهای حاوی قند و چربی بيشتر و اجتناب از مصرف مواد غذایی تازه منجر به افسردگی و مشکلات حافظه و .... می شود. به گفته دکتر اندرمک کلاچ مدیر انجمن سلامت روان در انگليس همه از اثر رژیم غذایی بر سلامت جسم مطلعيم ،اما در حال حاضر در آغاز راه شناخت چگونگی تاثير پذیری مغز به عنوان یک اندام از مواد مغذی موجود در غذاها هستيم .
توجه به مشکلات سلامت روان با تغييرات در رژیم غذایی گاهی اوقات در مقایسه با مصرف دارو یا مشاوره نتایج بهتری دارد. محققان می گویند افزایش کشاورزی صنعتی باعث ورود آفت کش ها به مواد غذایی شده و ترکيب چربی بدن حيوانات را به علت تغيه جدید آنها ، تغيير داده است . رژیم غذایی موجب تغيير تعادل اسيدهای چرب مهم امگا – سه و امگا – شش در مرغ که مغز باید از عملکرد مناسب آن مطمئن باشد ، نيز شده است . در مقابل چربی های اشباع شده که مصرف آنها افزایش یافته است و به مقدار زیاد در غذاهای آماده یافت می شوند روند عملکرد مغز را کند می کنند . یک متخصص تغذیه در این مورد می گوید : در حال حاضر مدارکی که سلامت روان و دریافت مواد غذایی را به هم مربوط می کند اندک است و بنابر این تحقيق و نتيجه گيری قطعی در این باره دشوار است ، اما به طور کلی توصيه های ارائه شده در زمينه مواد غذایی با توصيه های موجود جهت حفظ سلامت مطابقت دارد.

تغذیه و رشد :امروزه در جهان اهميت زیادی به روشهای تغذیه و طریق آموزش آن داده می شود ، تغذیه یعنی رابطه بين غذاهایی که مصرف می کنيم و کاری که بدن انجام می دهد ، تمام مراحلی که غذا باید بگذراند تا انسان به رشد کامل جسمی و روانی و ... برسد تغذیه نام دارد.
وقتی می خواهيم یک رژیم غذایی مناسب داشته باشيم باید از تمام گروههای غذایی ، سبزیها و حبوبات ، گوشت و لبنيات و ...... استفاده کنيم ، زیرا هيج ماده غذایی به تنهایی نمی تواند نيازهای ما را تامين کند .
انسان به انرژی و پروتئين ها و...در تمام سنين و عمر خود نياز دارد و لی مقدار آن و مصرف آن متفاوت است ، در سنين مدرسه انسان به پروتئين بيشتری نياز دارد ولی در سنين بالاتر به پروتئين و مواد غذایی کمتری نياز دارد.

تغذیه و رشد فيزیکی :بلند شدن قد ، افزایش وزن ، بزرگ شدن دور سر و کشيده شدن استخوانها و .... برای بيشتر افراد به معنی رشد فيزیکی است . رشد فيزیکی در دوران نوزادی از سرعت بيشتری برخورار است ، در حالی که در دوره دوم زندگی یعنی از ٥ تا ١٢ سالگی این رشد خيلی کندتر انجام می شود. بنابر این باید توجه خاصی به رشد در سنين کودکی داشته باشيم ، و ببينيم آیا رشد فيزیکی به خوبی انجام می شود یا خير و تغذیه مناسب در تعادل جسمی ، ذهنی ، روحی و احساسی فرد بسيار موثر است . افزایش وزن و جربی بدن با خطرات روانی و فيزیولوژیکی همراه است ، در کوتاه مدت ، آثار روانی دردناک تر می باشد، مورد آزار قرار گرفتن ، پذیرفته نشدن در گروههای ورزشی ، مشکل در تهيه لباس و محدود شدن زندگی اجتماعی برای بسياری از افراد ناراحت کننده است . افراد پر وزن بخصوص زنان ، ممکن است در ورود به دانشکده یااستخدام مورد تبعيض قرار گيرند. به افرادی که وزن نسبی آنها ٢٠ درصد یا بيشتر از آن ، از ميانگين بالاتر باشد ، کاستن وزن توصيه می شود. اضافه وزن و چربی زیاد بدن باعث به وجود آمدن مشکلاتی از قبيل افزایش فشارخون ، چربی خون بالا و دیابت نوع ٢ و در نتيجه افزایش خطر بروز بيماریهای قلبی – عروقی و سکته می شود. حفظ وزن در محدوده نرمال از خطر بروز این بيماریها می کاهد.یا شاخص توده بدن به ما کمک می کند تا محدوده وزن نرمال خود را بدانيم و خطر بروز بيماریهای خاص را در bmiخود ارزیابی کنيم. چيست ؟ نشان دهنده مقدار توده چربی بدن است bmi.

تغذیه و رشد فکری :رشد فکری از سنين پنج ، شش سالگی آغاز می شود که این رشد در نوع غذا خوردن کودک تاثير زیادی دارد
از سن پنج سالکی کودک مایل است تکيه خود را به دیگران به ویژه مادر کاهش دهد و به استقلال فکری برسد ، این استقلال فکری را می توان در رفتار کودک مثل نخوردن غدا ، نخواستن وسيله ی اسباب بازی دید ، در این الهاست که کودک توانایی اداره کردن کارهای خود را پيدا می کند.

غذاهای تقویت کننده مغز :بر طبق تحقيقات دانشگاه بوستون ، شاه توت به دليل منابع سرشار آنتی اکسيدان موجود در آن ، خوراکی بسيار مقوی برای مغز می باشد . توت فرنگی نيز بر طبق تحقيقات دانشمندان نورولوژیست در دانشگاه مریلند ، باعث توان فکر و افزایش تمرکز ذهنی می شود.

رابطه تغذیه بااعصاب و روان : امروزه ثابت شده که تغذیه تاثير مهمی بر اعصاب و روان انسان دارد و تغذیه ناکافی و غلط می تواند آثار نامطلوبی بر اعصاب و روان انسان بگذارد و موجب افسردگی شدید و اختلالات عصبی جدی شود. در زیر به فاکتورهای غذایی که بر سلامت اعصاب و روان تاثير می گدارند، اشاره مختصری می شود. کربوهيدراتها یا مواد قندی – نشاسته ای: کمبود این گروه از مواد در اکثر رژیمهای لاغری اتفاق می افتد، به دليل اینکه سلولهای عصبی انرژی مورد نياز خود را صرفا از گلوکز تامين می کنند و گلوکز هم فرم ساده ای از کربوهيدرات است که قابل جذب در دستگاه گوارش است چنانچه در برنامه غذایی روزانه کمبود شدید کربوهيدرات وجود داشته باشد سلولهای عصبی دچار کمبود انرژی شده و نمی توانند کار خود را انجام دهند. همچنين محدودیت شدید کربوهيدرات به مدت طولانی باعث پایين افتادن قند خون می شود که به این حالت هيپو کلسيمی می گویند و عوارض آن : خستگی ،بيماری ، بی حوصلگی ،اضطراب، کاهش قدرت یادگيری می باشد.
مواد پروتئينی :کمبود شدید پروتئين موجب بروز عوارض فراوان می شود از جمله : خستگی ، بی حالی و سستی می باشد. مواد غذایی غنی از پروتئين عبارتند از : گوشت ، مرغ، ماهی ، تخم مرغ، لبنيات ،حبوبات ، مغزها( پسته ، بادام ، فندق ، گردو ، تخمه ) .

رابطه تغذیه با استرس :استرس به هنگام ناملایمات به صورت افزایش تنفس و ضربان قلب و فشار خون ظاهر می شود. کاهش پيشگيری از بيماریهای قلبی ضروری است . از دلایل بروز استرس ، افسردگی ، تند مزاجی ، ناکافی بودن برخی در بدن باعث b و کمبود عناصر ی مثل منيزیم و پتاسيم می باشد. کمبودد ویتامين های گروه b ویتامين های گروهبيماریهای روحی ، عصبانيت و اضطراب می شود . بنابراین برای کاهش بيماریهای روحی و افسردگی باید از غذاهای پتاسيم دار و منيزیم دار و نيز غذاهای دارای در بدن باعث بيماریهای روحی ، b استفاده کرد و بالعکس کمبود ویتامين های گروه h و b ویتامين به خصوص 5 عصبانيت و اضطراب می شود. در افسردگی چنان است که برای نمونه کمبود شدید بيوتين ميل به خودکشی را b نياز به ویتامين های گروه چند برابر بالا می c و b افزایش می دهد. استرس شدید نياز بدن را به تمام مواد مغذی به خصوص ویتامين ها ی 5 و نيز خوردن شير در c و یک قرص یک تا دو گرمی ویتامين b برد . خوردن یک قرص ١٠٠ ميلی گرمی ویتامين ۵ چنين مواقعی بسيار موثر خواهد بود. به طور کلی غذاهایی مثل ماهی ، جگر ، قلوه ، تخم مرغ ، شير ، عسل ، سویا ، قارچ ، بادام زمينی و جوانه گندم ، سبزیجات و مرکبات اثر شایانی در پيشگيری و رفع استرس دارد . غلات نيز به خاطر داشتن اسيد آمينه برای کاهش استرس بسيار مفيد است .

رابطه تغذیه با افسردگی :بيماری افسردگی تقریبا تمام بدن را تحت تاثير قرار می دهد ، از جمله : سيستم اعصاب ، خلق ، افکار ، رفتار ، خوردن و خوابيدن و تفکر یک فرد و .... را . بيماران افسرده خود را از جامعه مخفی و منزوی می کند ، اشتياق وهيجان و احساس لذت در این افراد بسيار کاهش می یابد . علائم واضح این بيماری به صورت خستگی مزمن ، خواب آشفته ، تغيير در اشتها ، سردرد ، اختلالات گوارشی ، بی قراری ، تحریک پذیری ، عصبانيت ، از بين رفتن احساس لذت و احساس بی کفایتی و بی ارزشی است . تغذیه با تغيير در عملکرد مغز باعث ایحاد این بيماری می شود به طوری که فقر تغذیه ای یکی از عوامل مهم این بيماری شناخته شده است .

نکات مهم تغذیه ای در بيماران افسرده :- خوردن مواد غذایی حاوی کربوهيردات ، شامل ميوه ها و سبزیجات ، سویا ، حبوبات .
- برای افزایش هوشياری غذاهای پروتئينی شامل گوشت سفيد ، ماهی استفاده کنيد.
- از موادی که حاول فنيل آلانين بالا هستند مثل شيرین کننده های مصنوعی پرهيز کنيد.
- از مصرف مواد غایی حاوی چربی های اشباع شده بپرهيزید مانند غذاهای سرخ شده .
- از مصرف الکل ، کافئين مثل قهوه و نسکافه و غذاهای کنسرو شده بپرهيزید.
- ورزش کنيد.
- سعی کنيد کاری که انجام می دهيد با کيفيت انجام دهيد.
- اگر افسردگی شما فصلی است سعی کنيد از نور درمانی استفاده کنيد مثل قرار گرفتن در معرض نورخورشيد.
- اگر بيمار افسرده هستيد یک آزمایش تيروئيد حتما انجام دهيد . اگر احساس کردید حرارت بدن شما پایين است حتما با پزشک خود در این مورد مشورت کنيد ، بيماریهای مربوط به تيروئيد نقش مهمی در بروز افسردگی دارند.